مرکز تحقیقات بیماریهای مزمن تنفسی

تست عرق

آزمایش یا تست عرق در واقع مقدار نمک عرق را اندازه گیری می کند. تست عرق می تواند به تشخیص بیماری فیبروز کیستیک کمک کند.

تست عرق چیست؟
آزمایش عرق یا تست عرق مقدار نمکی (ساخته شده از کلرید سدیم NaCl) که در عرق تولید می شود را اندازه می گیرد. یک ماده شیمیایی خاص که موجب عرق کردن می شود بر روی پوست قرار داده می شود. سپس مقدار نمک موجود در عرق در آزمایشگاه بررسی می شود.

تست عرق برای چه استفاده می شود؟
این آزمایش اغلب برای بررسی اینکه آیا یک فرد دارای فیبروز کیستیک است یا خیر انجام می شود. آزمایش در کودکان یا بزرگسالانی انجام می شود که علایم مشکوک به بیماری فیبروز کیستیک دارند، مانند:
- عفونت های متعدد و راجعه ریه و تنفسی
- مدفوع کم رنگ با علت ناشناخته و مکرر
- عدم وزن گیری مناسب و کاهش رشد قدی و بدنی (سوء تغذیه در عین مصرف مقدار مناسب مواد غذایی)
- به عنوان بخشی از یک برنامه غربالگری.
به ندرت، ممکن است تست عرق به دلایل دیگر انجام شود.

تست عرق چگونه انجام می شود؟
فیبروز کیستیک یک اختلال ژنتیکی است. به این معنی که شما با آن به دنیا می آیید و این اختلال از طریق وراثت و از طریق کدهای ویژه ای در داخل سلول ها به نام ژن ها منتقل می شود. در حال حاضر علم و تکنولوژی تغییر ژن های معیوب را در اختیار نداریم. اگر شما فیبروز کیستیک دارید، یک جفت خاص از ژن ها (روی کروموزوم 7) به درستی کار نمی کند. این جفت ژن به کنترل مسیری که سلول ها نمک(یون های سدیم و کلرید) را بکار می برند، کمک می کند. ناهنجاری های مختلف زیادی (جهش ها) در ژن فیبروز کیستیک وجود دارند اما، به طور اساسی، همه آن ها سلول را از برخورد (مقابله) صحیح با سدیم و کلرید بازمی دارند.
در نتیجه این ژن معیوب، زمانی که افراد مبتلا به فیبروز کیستیک عرق می کنند، منافذ پوست نمی تواند میزان واقعی سدیم و کلرید را باز جذب کنند. این بدان معنی است که سدیم و کلرید بیشتری نسبت به کسی که این بیماری را ندارد بر روی پوست باقی می ماند. تست عرق مقادیر بیش از حد کلرید سدیم باقی مانده روی پوست بعد از عرق کردن را بررسی می کند. (برای اطلاعات بیشتر در مورد فیبروز کیستیک به مقاله این بیماری در پزشک خانه شما مراجعه کنید.)
در تست عرق، یک ماده شیمیایی به نام پیلوکارپین بر روی پوست قرار می گیرد. این ماده  باعث می شود که پوست عرق کند. یک الکترود بر روی پوست در دو نقطه قرار می گیرد. جریان الکتریکی بسیار کوچکی بین دو الکترود عبور می کند. این کار کمک می کند تا پیلوکارپین وارد پوست شود و تولید عرق کند. بعد از مدتی، این منطقه از پوست تمیز می شود و یک قطعه کاغذ جاذب بر روی پوست قرار می گیرد. این کاغذ عرق را جذب می کند. بعد از 30 دقیقه کاغذ برداشته می شود و به آزمایشگاهی که در آن مقدار سدیم و کلرید اندازه گیری می شود ارسال می شود.
سپس نتایج آزمایش برای پزشک درخواست کننده آزمایش ارسال می شود.

در طول تست عرق چه اتفاقی می افتد؟
پدهای ویژه ای در پیلوکارپین خیسانده می شوند و روی بازو یا ساق پا قرار داده می شوند. یک جریان الکتریکی ضعیف از یک جعبه باتری از طریق پد برای تحریک بیشتر فرایند تعریق عبور داده می شود. برخی افراد در این مرحله از تست احساس سوزن سوزن شدن را تجربه می کنند، اما نباید دردناک باشد. از سوزن استفاده نمی شود. پدها حدود پنج دقیقه در محل باقی می مانند و سپس برداشته می شوند. معمولا محل پدهای آغشته به پیلوکارپین که روی پوست قرار گرفته اند، قرمز رنگ می شوند. این طبیعی است و باید در عرض چند ساعت محو شود. سپس پوست به دقت با آب شسته و خشک می شود. یک تکه کاغذ فیلتر یا گاهی اوقات یک کویل پلاستیکی روی ناحیه تحریک شده  قرار داده می شود و محکم نگه داشته می شود.
بعد از آن از شما خواسته خواهد شد که برای حدود 30 دقیقه صبر کنید تا عرق جذب کاغذ صافی یا دستگاه کویل شود. در طی این مدت شما (و یا فرزند شما) برای خواندن، بازی یا غذا خوردن آزاد هستید، اگر چه برای به حداقل رساندن خطر خطا در آزمایش از غذاهای شور، مانند چیپس، باید اجتناب شود. سپس کاغذ صافی و یا کویل برداشته می شود و به آزمایشگاه برای تجزیه و تحلیل فرستاده می شود.

نتایج تست عرق چه چیزی را نشان خواهند داد؟
در اغلب موارد نتایج به وضوح سطح نمک بالا (غیر طبیعی یا تست عرق مثبت) یا طبیعی در عرق را نشان می دهند. گاهی اوقات نتایج ممکن است در مرز باشند و آزمایش نیاز به تکرار دارد. در چند مورد آزمایش ممکن است به دلایل فنی نیاز به تکرار داشته باشد، مثلا به اندازه کافی عرق جمع آوری نشده باشد. در صورت مثبت شدن تست عرق، تست عرق مجددا تکرار می شود تا جواب اولیه تایید گردد.

جهت آماده شدن برای تست عرق باید چه کار کنم؟
تست عرق نیاز به آمادگی خاصی ندارد. اگر نیاز به اقداماتی دارید، بیمارستان محل سکونت شما باید شما را راهنمایی کند.

آیا تست عرق عوارض جانبی یا عواقبی دارد؟
به غیر از احساس سوزن سوزن شدن در محل مورد آزمایش و یک ناحیه کوچک قرمز در محل انجام تست عرق، آزمایش خطری ندارد.

منبع:

http://familydoctor.ir/fa/page/5054